آرماگدونپايگاه خبری،اطلاع رسانی آرماگدون 17 فروردين 1397 ساعت 9:35 http://armageddon.ir/vdcc.4qea2bq01la82.html -------------------------------------------------- نمودهای اسلام هراسی و اسلام ستیزی در انگلستان -بخش دوم و پایانی عنوان : سطوح اسلام هراسی و اسلام ستیزی -------------------------------------------------- یافته های کلی پژوهش نشان می دهد که عواملی هویتی نقش مهمی در ایجاد دوگانگی، غیریت سازی و اسلام هراسی در بریتانیا داشته اند. متن : هـ- سطوح اسلام هراسی و اسلام ستیزی ۱- سطح دولتی همان طورکه از تعریف مفهوم دشمنی با اسلام در بخش پیشین برمی آید، نمودهای دشمنی با اسلام را می توان در سطح دولت ها و احزاب مشاهده کرد؛ این دو سطح، دارای آگاهی تصمیم ساز هستند پس نمی توان اقدام های آنها را جزو نمودهای اسلام هراسی و اسلام ستیزی شمرد. بخش دولتی، خود دارای زیرمجموعه هایی گوناگون است که در آنها می توان نوعی از دشمنی با اسلام را دید. همان گونه که عیان است در سال های پس از حادثه ۱۱ سپتامبر، احساسات ضداسلامی و خشونت ضد مسلمانان در اروپا رشدی زیاد داشته است. نقض حقوق مسلمانان در اروپا، هم در قالب رسمی (بدرفتاری پلیس) و هم غیررسمی (حملات گروه های راست افراطی) مشاهده می شود. ازجمله زمینه های دشمنی با اسلام در سطح دولت می توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱-۱- تبعیض در دادرسی: تبعیض در سطوح مختلف دولتی ازجمله تبعیض در دادرسی، بیشتر به شکلی مثابه «تحریم»[۱۱] بروزمی کند؛ درواقع، شهروندان مسلمان از امتیازهایی که شهروندان دیگر بهره مندند، به نوعی، مستثنی واقع می شوند .(lambert & Mazer,۲۰۱۱: ۱۳۵۵) ۱-۲- تبعیض درگرفتن شغل: برای نمونه، براساس مطالعات انجام شده در انگلستان، افراد دارای نام های اسلامی در مقایسه با افراد دارای نام های فرانسوی و با قابلیت های مشابه، برای استخدام در یک شغل، سه برابر کمتر، پاسخ مثبت می شنوند (شیرغلامی، ۱۳۸۸: ۴۰۶). ۱-۳- غصب و آسیب رسانی به اموال و سرزمین مسلمانان: مانند حمله به افغانستان به همراه ایالات متحده یا دادن کمک های مشخص و محدود به مسلمانان که به اعتقاد عده ای برای کنترل و محدودکردن آنهاست (Lambert & Mazer,۲۰۱۱: ۱۳۷). ۱-۴- قوانین تبعیض آمیز و سخت گیرانه: مانند قانونی که در سال ۲۰۰۴ برای افزایش دستگیری مظنونان به تروریسم تصویب شد (مرشدی زاده، ۱۳۸۸: ۲۵۰ تا ۲۵۵)؛ البته تحول در سیاست ها به شکل کنونی، نه تنها فایده ا ی مهم دربرنداشته بلکه سیاست های کلان اجرایی درخصوص مسلمانان، عده ای از آنها را انتقام جوکرده است (Korteweg,۲۰۱۳:۲۰۴&Yurdakul). ۱-۵- اقدام های پلیس و نیروهای امنیتی: در سال های اخیر، به دنبال تصویب قوانین مختلف در جهت مبارزه با تروریسم، سخت گیری نیروهای امنیتی درخصوص مسلمانان افزایش یافته است؛ در برخورد نیروهای امنیتی برای جستجوی افراد مظنون به اعمال تروریستی، اغلب مسلمانان مورد اتهام قرارمی گیرند و این موجب دستگیری های گسترده در میان مسلمانان می شود؛ درحالی که اغلب پس از بازپرسی، مشخص می شود که بیشتر افراد دستگیرشده، بی گناه بوده و به اشتباه در مظان اتهام قرارگرفته اند؛ علاوه بر تعداد دستگیری ها، مدت زمان دستگیری افراد نیز افزایش داشته است. مدت بازداشت بدون مدرک از ۱۴ روز به ۲۸ روز افزایش یافته و این موجب اختلال در زندگی روزمره شهروندان مسلمان شده است (حسینی فایق،۱۳۹۱: ۱۵۵تا ۱۵۹). ۲- سطح گروه ها و احزاب یکی دیگر از سطوح دشمنی با اسلام، سطح گروه ها و احزاب است. درخصوص احزاب می توان به حزب ملی بریتانیا اشاره کرد. احزاب و گروه های ضداسلامی، با آگاهی از انگیزه و نتیجه اعمال خود و اغلب با اهداف سیاسی و جذب رأی به دشمنی با اسلام می پردازند و مصداق جنگ نرم و جنگ سخت را می توان در اقدام های آنها مشاهده کرد؛ رفتارهایی مانند تخریب چهره مسلمانان، تأکید بر تفاوت های مسلمانان با دیگر شهروندان انگلستان و تأکید بر سخت گیری در قوانین مهاجرت ازجمله فعالیت های آنهاست؛ در این سطح، اقدام هایی خشونت بار را ضد مسلمانان، شاهدیم؛ این احزاب چه اقدام هایی ضد مسلمانان انجام داده اند؟؛ اقدام های اسلام ستیزانه، بیشتر متوجه چه امور حائز اهمیتی برای مسلمانان است؟ در موردی دیگر (متناسب با مفهوم جنگ سخت) می توان به برپایی تجمع ها ضد ساخت مسجد اشاره کرد؛ برای نمونه در تاریخ ۲۱ ژوئن ۲۰۱۴، حدود پنجاه معترض ازجمله اعضای حزب ملی انگلستان[۱۲] و ساکنان محلی در بلکبرن رود، جنب مکان پیشنهادی برای ساخت ساختمان جدید مسجد طیبه جمع شدند (Pitt, ۲۰۱۴,June ۲۱). ۳ - سطح فضای عمومی و فردی جامعه همان طورکه تشریح شد، نمودهای اسلام ستیزی مانند برخوردهای فیزیکی، توهین لفظی و آسیب رسانی مالی به مسلمانان، بیشتر در سطح فضای عمومی جامعه و در محیط هایی مانند خیابان ها، پارک ها، فروشگاه ها و امثال آنها روی می دهد که تاحدودی دور از چشم پلیس باشند. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۲ درخصوص مسلمانان اروپا انجام شده است، تعارض رفتاری به عنوان یکی از معرف های واگرایی بررسی شده. «تعارض رفتاری»، رفتارهای خشن و غیرطبیعی شهروندان غیرمسلمان با شهروندان مسلمان (اعم از بومی و مهاجر) تعریف شد. این پژوهش با روش پیمایشی با پرسش نامه، نظریات ۱۲۰۰ نفر از شهروندان مسلمان را در سه شهر لندن، پاریس و بروکسل ارزیابی کرد؛ یافته های پژوهش یادشده نشان می دهند که از نگاه ۶/۲۹ درصد از پاسخگویان، تعارض رفتاری اروپاییان با مسلمانان درحد کم و خیلی کم است و ۵/۲۸ درصد پاسخگویان، این تعارض رفتاری را درحد متوسط و ۱/۲۶ درصد نیز تعارض رفتاری اروپاییان با مسلمانان را درحد زیاد و خیلی زیاد ارزیابی کرده اند (صفوی،۱۳۹۲: ۱۸۵)؛ از آمارهای بالا می توان دریافت، بیش از یک دوم نمونه مورد بررسی، تعارض رفتاری غیرمسلمانان را با خود در سطح متوسط، زیاد و خیلی زیاد می دانند. ۴- سطح رسانه ها (رسانه های تصویری) درخصوص ارتباط رسانه ها و اسلام هراسی بایدگفت، به دلیل نمایش صحنه هایی که در آنها مسلمانان خشن جلوه داده می شوند و مخاطب به اجتناب از آنان تشویق می شود؛ این سطح در حوزه اسلام هراسی، واقع است؛ البته این امر، مشروط است؛ یعنی اگر برنامه ای با نقشه ها و مقاصد سیاسی ساخته شود و کارگردان و فیلم ساز، غیرمتمدن نشان دادن مسلمانان را از روی عادت و عرف سینمای غرب انجام ندهند و به نوعی، نیّات از پیش طراحی شده در میان باشد، آنگاه از نمودهای دشمنی با اسلام محسوب می شود. در جدول زیر، فهرست فیلم هایی که ضد اسلام و شخصیت پیامبر اسلام ساخته شده اند، آورده شده است و می توان سهم تولیدهای انگلستان را در آنها مشاهده کرد؛ در این جدول مشاهده می شود که حجم تولیدهای سینمایی انگلیسی ضداسلامی (که از نمودهای اسلام هراسی محسوب می شود) در سال های اخیر، به طوری چشمگیر افزایش یافته است؛ درواقع، بسیاری از غیرمسلمانان و حتی گاهی مسلمانان با دیدن فیلم ضداسلامی، درست متوجه نمی شوند که هدف واقعی سازنده چیست. جدول ۵ سطوح اسلام هراسی، اسلام ستیزی و دشمنی با اسلام را نشان می دهد که از لحاظ مفهومی تفکیک شده است؛ در این تقسیم بندی، اسلام هراسی یا هراس افکنی از اسلام در سطح رسانه ها بیشتر نموددارد؛ این طیف از نمودهای مخالفت با اسلام درزمینه های مختلف مانند سینما، تلویزیون و مطبوعات، خود را نمایان می سازند. نمودهای اسلام ستیزی در انگلستان در سطح فضای عمومی جامعه، بیشتر دیده می شود؛ مصادیق آن در جامعه مانند حملات به مساجد و برخوردهای فیزیکی و لفظی با زنان محجبه در محیط های مختلف مانند محیط کار، مدارس، پارک ها و خیابان هاست. شرط قرارگرفتن اقدامی در طیف نمودهای اسلام ستیزی، وجود خشونت و فقدان آگاهی است. دشمنی با اسلام به صورت عیان و مخرب تر در سطح دولت است که دیده می شود. یکی از نمودهای دشمنی با اسلام که در بعد خارجی، ظاهر می شود، همکاری دولت انگلیس در جریان های خشونت باری است که موجب غصب و آسیب رسانی به سرزمین و اموال مسلمانان می شود؛ ازجمله این اقدام ها همراهی دولت انگلستان با ایالات متحده برای لشکرکشی به عراق و چشم پوشیدن بر اعمال و تحرک های گروه تروریستی داعش در عراق است. نتیجه گیری درمجموع، می توان گفت که نمودهای اسلام ستیزی در انگلستان که دارای عنصر خشونت هستند و نمونه هایی از آنها به طور مستند در پژوهش آورده شده اند، بیشتر در سطح فضای عمومی جامعه به چشم می خورند. نمودهای اسلام هراسی که بر وحشتناک نشان دادن مسلمانان تمرکزدارند، در سطح رسانه ها بیشتر وجوددارند و نمودهای دشمنی با اسلام به طور گسترده تر در سطح دولت، احزاب و گروه های اسلام ستیز، بیشتر دیده می شود. فهمیدن اینکه تمایزها و تشابه های مفاهیم سه گانه اسلام هراسی، اسلام ستیزی و دشمنی با اسلام چه هستند، بسیار به این امر کمک می کند که راه برخورد با مشکلات مسلمانان و همچنین عکس العمل به اقدام های ضداسلامی و ریشه های تضاد جامعه مقصد را به مسلمانان مهاجر، به درستی نشان داد؛ به طوری که در این مقاله، مشخص شد «اسلام هراسی، محکوم سازی کلیت اسلام و تاریخ مسلمانان به عنوان گروه های افراطی؛ وحشتناک نشان دادن آنها( مسلمانان) است.شرط تحقق یافتن مفهوم اسلام هراسی و بروز نمودهایی است که دربردارنده دو عنصر ناآگاهی و عدم خشونت باشند. اعمالی که در راستای برخوردهای مانند اجتناب- طرد، تبعیض، پیش داوری و تهدید مسلمانان صورت می گیرند»، از نمودهای اسلام هراسی هستند؛ این نمودها در فیلم هایی که ضد اسلام و شخصیت پیامبر اسلام در بریتانیا یا با همکاری این کشور ساخته شده و در متن در قالب جدول، به آنها اشاره شده است، وجوددارند. اسلام ستیزی (که اغلب به اشتباه با اسلام هراسی، یکی دانسته می شود) درحقیقت، شکل رادیکال اسلام هراسی است؛ به بیان کامل تر، تصور غلط و افراطی شکل گرفته در مرحله اسلام هراسی، اکنون و در مرحله شکل گیری اسلام ستیزی، خود را به صورت یک عمل خشن تروریستی می نمایاند؛ عملی خشن که در سه شکل توهین لفظی - دشنام، ارعاب- برخورد فیزیکی و آسیب رسانی به اموال خود را نشان می دهد. بیشترین نمودهای اسلام ستیزی در انگلستان ضد مسلمانان، طبق گزارش های گاردین، در فضای مجازی و اینترنت است؛ این نمودها به طبع، به صورت توهین و ارعاب است زیرا در فضای مجازی، امکان برخورد فیزیکی نیست؛ اما برخوردهای فیزیکی، طبق مستندهایی که در این پژوهش آمده، بیشتر در پارک ها و خیابان ها رخ می دهند؛ همچنین دشمنی با اسلام را نیز می توان از لحاظ ارادی و آگاهانه بودن تنفر و ریشه آن از اسلام ستیزی و اسلام هراسی جداکرد؛ یعنی، وقتی در سطح فرد یا در سطح کلان (یعنی یک دولت)، اسلام، مانعی بر سر راه رسیدن به منافع مادی و معنوی دیده می شود، افراد از اسلام به دلیل ضربه زدن به منافع خرد و کلان خود، متنفر می شوند. حال باید به این نکته دقت شود که این تنفر، مانند تنفر مولد اسلام ستیزی نیست زیرا تنفری که مولد اسلام ستیزی است، ناشی از هراس برآمده از تصور غلط خطرناک بودن اندیشه های اسلام و تروریست بودن مسلمانان است؛ درحالی که تنفر ناشی از «دشمنی با اسلام» برآمده از هیچ گونه هراس یا ترس کاذب نیست؛ تمام اعمال یادشده در دو تعریف پیشین اگر با آگاهی و از روی غرض صورت گیرند، در زیرمجموعه «دشمنی با اسلام» دسته بندی می شوند؛ این عنصر آگاهی در دولت انگلستان وجوددارد و دلیل آن هم، استناد به تصویب قوانین مختلف مانند قوانین ضدتروریسم، قوانین ضدمهاجرت، تبعیض در استخدام و تبعیض در دادرسی است که در این پژوهش به آنها استنادشده است. پی نوشت: [۱۱] . Sanction [۱۲] . BNP [۱۳] . مرجع هر فیلم در ستون عنوان آمده است. مراجع - پورهاشمی، عباس (۱۳۸۹)؛ «بازتولید هویت جدید اروپایی»، مجله عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی؛ ش ۸۲، ص ۸ تا ۱۰. - شیرغلامی، خلیل (۱۳۸۸)؛ «جایگاه سیاسی اجتماعی مسلمانان در اروپا»، فصلنامه سیاست خارجی؛ ش ۲(۲۳)، ص۱۹ تا ۳۵. - صباغیان، علی (۱۳۹۲)؛ شکست چند فرهنگ گرایی و مسلمانان اروپا؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. - صفوی، حمزه (۱۳۹۲)؛ همگرایی فرهنگی در اتحادیه اروپا و هویت مسلمانان، بررسی موردی هویت جمعی مسلمانان مهاجر ساکن در شهرهای پاریس و بروکسل، پایان نامه دوره دکتری؛ دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی. - صفوی، حمزه و سید محمد طباطبایی (۱۳۹۱)؛ «نقش هویت زنان مهاجر مسلمان در کشورهای اروپایی بر همگرایی فرهنگی»، فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده؛ سال هفتم، ش ۱۹، ص ۲۵ تا ۵۵. - صداقی، اکبر (۱۳۸۸)؛ پیامدهای اسلام هراسی در اروپا، پایان نامه کارشناسی ارشد؛ دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، گروه مطالعات منطقه ای. - کریمی، غلامرضا (۱۳۸۹)؛ «روند تحولات اسلام هراسی، پس از ۱۱ سپتامبر»، مجموعه مقالات پیرامون اسلام هراسی پس از ۱۱ سپتامبر: علل، روندها و راه حل ها؛ تهران: پژوهشکده فرهنگ هنر و ارتباطات، ص ۹۹ تا ۱۲۷. - لقمان نیا، مهدی (۱۳۸۰)؛ شناسایی مؤلفه های هویت ملی در برنامه های درسی براساس روش بنیاد شناختی نظریه، پایان نامه کارشناسی ارشد؛ دانشگاه بیرجند، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه علوم تربیتی. - مجیدی، محمدرضا و محمدمهدی صادقی (۱۳۹۳)؛ اسلام هراسی غربی؛ تهران: انتشارات امام صادق(ع). - مرشدی زاده، علی (۱۳۸۸)؛ تبعیض و ناشکیبایی علیه مسلمانان در اتحادیه اروپا بعد از ۱۱ سپتامبر؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. - نجاتی، سید محمود و عباس منوچهری (۱۳۸۵)؛ «درآمدی بر نظریه شهروندی گفت وگویی در فلسفه سیاسی هابرماس»، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی؛ ش ۲۹، ص ۱ تا ۲۸. - Banks, James A. (۲۰۰۸). "Diversity, Group Identity, and Citizenship Education in a Global Age" Educational Researcher, Vol. ۳۷, No. ۳, pp. ۱۲۹-۱۳۹. - Heywood, Andrew. (۱۹۹۴).” Political Ideas and Concepts. An Introduction”. New York: St.Martin’s Press. - Jones, E. and Gaventa, J. (۲۰۰۲) "Concepts of Citizenship: A Review" (University of Sussex, Institute for Developmental Studies). - Kane, Alex (۲۰۱۲)"Author Deepa Kumar on the imperial roots of anti-Muslim sentiment Mondoweiss", ۲ July. - Lamert,Robert & Gihens-Mazer,Jonathan. (۲۰۱۱)."Islamophobia & anti-islamism, UK case studies ۲۰۱۰",Exeter:university of Exeter. - Marshall, T.H. ۱۹۵۰.” Citizenship and Social Class and Other Essays”. Cambridge: University of Cambridge Press. - Moghal, Haroon (۲۰۱۲).” What’s Islamophobia and do I have it? – an answer in Eight parts, Religion Dispatches”, ۳۱ December. - Westoff,C.F.Freka.(۲۰۰۷).”Religiousness and fertility among European Muslim”. Population and Development Review.۳۳(۴). - Yurdakul, Gökçe & Korteweg, Anna C. (۲۰۱۳). " Gender equality and immigrant integration: Honor killing and forced marriage debates in the Netherlands, Germany, and Britain". (۴۱) ۲۰۴–۲۱۴. Londen: Women's Studies International Forum. - http://blogs.nottingham.ac.uk/politics/۲۰۱۳/۰۳/۱۸/the-generation-gap-in-britains-attitudes-towards-islam/ - Bennet,W.Lance.(۲۰۰۸).”The generational Shift in Citizen Identity : Implication for Learning Online”.from: http://www.engagedyouth.org/uploads/۲۰۰۸/۰۵/civiclearning-the-generationalshift.pdf. - De la Paz. Gabriel.(n.d).” CITIZENSHIP IDENTITY AND SOCIAL INEQUALITY” from: http://www.civiced.org/pdfs/delaPazGabriel.pdf - Pitt, Bob. (۲۰۱۴June ۲۱). "Derisory turnout for Bolton anti-mosque protest: fascists outnumbered by counter-demonstrators" http://www. islamophobiawatch. co. uk/gilligan-recycles-۷-year-old-anti-muslim-story-as--horror-revelation/. - http://www. imdb. com/title/tt۱۲۲۷۵۴۸/- - http://www. amazon. co. uk/dp/B۰۰۰۰BWVNA - http://www. imdb. com/title/tt۰۴۷۸۲۶۶/- - http://news. bbc. co. uk/۱/hi/programmes/۳۶۶۳۷۷۱. stm - www. bbc. co. uk/bbcfour/documentaries/features/islamic-history-europe. shtml - http://www. amazon. com/dp/B۰۰۰۰۵T۳۰X - http://www. amazon. co. uk/dp/B۰۰۰۷۸XGP۶ - http://www. historychannelasia. com/synopsis. aspx?libId=۴۷&sId=۸۵&sTime =۱۱۴۰ - http://web. archive. org/web/۲۰۰۸۰۷۳۰۲۳۴۵۲۷/http://upf. tv/upf۰۶/Films/ MuhammadLegacyofaProphet/tabid/۷۵/Default. aspx - ۱۶- - http://movies. nytimes. com/movie/۳۳۰۴۵/Mohammad-Messenger-of-God/overview - “The generation gap in Britain’s attitudes towards Islam” Posted in British Politics,Islamophobia March ۱۸, ۲۰۱۳.from:http://blogs.nottingham.ac.uk/politics /۲۰۱۳/۰۳/۱۸/the-generation-gap-in-britains-attitudes-towards-islam - http://blogs.nottingham.ac.uk)؛ March۱۸,۲۰۱۳) - http://blogs.nottingham.ac.uk .March ۱۸, ۲۰۱۳ نویسندگان: علی صباغیان: استادیار گروه مطالعات منطقه ای دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران علی محمد خاکسار: دانش آموخته رشته مطالعات اروپای دانشگاه تهران فصلنامه جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام شماره ۸